UREDBA O NAČINU I POSTUPKU UTVRĐIVANJA VREDNOSTI IMOVINE I PRIHODA FIZIČKOG LICA I IZDATAKA ZA PRIVATNE POTREBE FIZIČKOG LICA("Sl. glasnik RS", br. 23/2021) |
Ovom uredbom bliže se uređuje način i postupak utvrđivanja vrednosti imovine fizičkog lica na početku i na kraju kalendarske godine, izdataka za privatne potrebe fizičkog lica u kalendarskoj godini i prijavljenih prihoda fizičkog lica u kalendarskoj godini koji su uvećani za iznos prihoda koji ne podleže oporezivanju u Republici Srbiji, besteretno stečene imovine, imovine stečene zaduživanjem, odnosno imovine stečene na drugi zakonit način i poreske osnovice na koju se utvrđuje poseban porez.
Utvrđivanje vrednosti imovine na početku i na kraju perioda kontrole u kalendarskoj godini
U postupku utvrđivanja porekla imovine i posebnog poreza vrednost imovine fizičkog lica u Republici Srbiji (u daljem tekstu: Republika) i inostranstvu utvrđuje se za svaku kalendarsku godinu koja je predmet kontrole sa stanjem na dan 1. januara kalendarske godine, odnosno sa stanjem na prvi dan kontrolisanog perioda u kalendarskoj godini (u daljem tekstu: početak kontrolisanog perioda u kalendarskoj godini) i sa stanjem na dan 31. decembra kalendarske godine, odnosno sa stanjem na poslednji dan kontrolisanog perioda u kalendarskoj godini (u daljem tekstu: kraj kontrolisanog perioda u kalendarskoj godini).
Vrednost imovine fizičkog lica na početku kontrolisanog perioda u kalendarskoj godini, u smislu ove uredbe, čini zbir ukupne vrednosti njegove imovine iz člana 11. stav 1. tač. 1)-7) Zakona o utvrđivanju porekla imovine i posebnom porezu ("Službeni glasnik RSˮ, br. 18/20 i 18/21 - u daljem tekstu: Zakon) sa stanjem na početku kontrolisanog perioda u kalendarskoj godini.
Vrednost imovine iz člana 11. stav 1. tač. 1)-7) Zakona (u daljem tekstu: imovina) fizičkog lica na kraju kontrolisanog perioda u kalendarskoj godini, u smislu ove uredbe, čini zbir ukupne vrednosti njegove imovine sa stanjem na kraju kontrolisanog perioda u kalendarskoj godini uvećane zbirom vrednosti:
1) njegove imovine koja je u kontrolisanom periodu u kalendarskoj godini stečena teretno i otuđena besteretno ili teretno, utvrđene u skladu sa čl. 16. i 17. ove uredbe;
2) njegovih sredstava upotrebljenih za izgradnju, građenje, rekonstrukciju, dogradnju, adaptaciju, sanaciju i kupovinu imovine na ime, odnosno u korist trećih lica u kontrolisanom periodu u kalendarskoj godini, utvrđenih u skladu sa čl. 18. i 19. ove uredbe.
Uvećana vrednost imovine predstavlja pozitivnu razliku između vrednosti imovine fizičkog lica na kraju u odnosu na početak kontrolisanog perioda u kalendarskoj godini.
Izdaci za privatne potrebe fizičkog lica u kalendarskoj godini
Izdaci za privatne potrebe fizičkog lica u kontrolisanom periodu u kalendarskoj godini utvrđuju se u iznosu sredstava koje je fizičko lice imalo za privatne potrebe, koji su utvrđeni u postupku utvrđivanja imovine i posebnog poreza, a naročito:
1) iznos rate kredita, zajma, pozajmice, lizing naknade koju je fizičko lice kao primalac kredita, zajma, pozajmice, lizinga isplatilo na ime vraćanja kredita, zajma, pozajmice, odnosno lizing naknade po zaključenom ugovoru o kreditu, zajmu, pozajmici, finansijskom lizingu;
2) lični izdaci - namirnice, restorani, odeća, briga o deci, lično osiguranje, rekreacija, zabava i drugi lični izdaci;
3) izdaci za domaćinstvo - zakup, komunalije, osiguranje, popravke i drugi izdaci za domaćinstvo;
4) izdaci za motorna vozila, plovne objekte, vazduhoplove - otplata rata kredita, otplata lizing rata, osiguranje, obezbeđenje imovine, popravke i drugi izdaci;
5) izdaci za zdravstvene potrebe - izdaci za zdravstvene usluge, lekove, zdravstveno osiguranje i drugi izdaci za zdravstvene svrhe;
6) ostali lični izdaci - odmori, putovanja, plaćanje školarine, plaćanje alimentacije, davanje sredstava u humanitarne svrhe, donacije i drugi izdaci fizičkog lica.
Izdaci za privatne potrebe fizičkog lica se utvrđuju u iznosu izvršenih plaćanja na osnovu odgovarajućih dokaza.
U postupku utvrđivanja porekla imovine i posebnog poreza prijavljeni prihodi iz člana 2. stav 1. tačka 2) Zakona (u daljem tekstu: prijavljeni prihodi), utvrđuju se za svaku kalendarsku godinu koja je predmet kontrole, odnosno za kontrolisani period u kalendarskoj godini koja je predmet kontrole (u daljem tekstu: kontrolisani period u kalendarskoj godini).
Prijavljeni prihodi iz stava 1. ovog člana predstavljaju zbir prihoda fizičkog lica u kontrolisanom periodu u kalendarskoj godini koji se oporezuju porezom na dohodak građana u skladu sa Zakonom o porezu na dohodak građana ("Službeni glasnik RSˮ, br. 24/01, 80/02, 80/02 - dr. zakon, 135/04, 62/06, 65/06 - ispravka, 31/09, 44/09, 18/10, 50/11, 91/11 - US, 93 /12, 114/12 - US, 47/13, 48/13 - ispravka, 108/13, 57/14, 68/14 - dr. zakon, 112/15, 113/17, 95/18, 86/19 i 153/20 - u daljem tekstu: Zakon o porezu na dohodak građana).
Utvrđivanje vrednosti nepokretnosti sa stanjem na početku perioda kontrole u kalendarskoj godini
Vrednost nepokretnosti iz člana 11. stav 1. tačka 1) Zakona (u daljem tekstu: nepokretnost) na početku kontrolisanog perioda u kalendarskoj godini utvrđuje se u vrednosti te nepokretnosti u trenutku sticanja, iskazane u validnim ispravama i drugim dokazima o sticanju nepokretnosti, osim u slučaju iz stava 2. ovog člana.
Izuzetno, poreski organ može u postupku utvrđivati i koristiti tržišnu vrednost nepokretnosti iz stava 1. ovog člana, ako je:
- nepokretnost stečena u transakciji sa licem koje se smatra povezanim licem u skladu sa Zakonom o porezu na dohodak građana;
- nepokretnost stečena u teretnoj transakciji u kojoj je ugovorena očigledna nesrazmera uzajamnih davanja između ugovornih strana u smislu zakona kojim se uređuju obligacioni odnosi; i
- kontrolisano lice vlasnik nepokretnosti neprekidno tokom cele kalendarske godine, kao i na poslednji dan prethodne kalendarske godine.
Utvrđivanje vrednosti nepokretnosti sa stanjem na kraju perioda kontrole u kalendarskoj godini
Ukoliko u kalendarskoj godini nije bilo otuđenja nepokretnosti koje su bile na stanju na početku kontrolisanog perioda u kalendarskoj godini, vrednost tih nepokretnosti na kraju kontrolisanog perioda u kalendarskoj godini jednaka je utvrđenoj vrednosti istih sa stanjem na početku kontrolisanog perioda u kalendarskoj godini.
Vrednost nepokretnosti koja je bila na stanju na početku kontrolisanog perioda u kalendarskoj godini na kojoj je fizičko lice izvršilo određene građevinske i druge radove (građenje, rekonstrukciju, dogradnju, adaptaciju, sanaciju) u kalendarskoj godini, jeste vrednost utvrđena sa stanjem na početku kontrolisanog perioda u kalendarskoj godini uvećana za vrednost izvedenih građevinskih i drugih radova.
Uvećanje vrednosti imovine na način iz stava 2. ovog člana ima tretman uvećanja imovine iz člana 2. stav 1. tačka 3) Zakona.
Promene tržišnih prilika u toku kontrolisanog perioda u kalendarskoj godini (porast cena nepokretnosti, promena deviznog kursa i dr.) nisu od uticaja na promenu vrednosti nepokretnosti iz stava 1. ovog člana na kraju u odnosu na početak kontrolisanog perioda u kalendarskoj godini.
Utvrđivanje vrednosti nepokretnosti stečene u kalendarskoj godini
Vrednost nepokretnosti koje je fizičko lice steklo teretno u kalendarskoj godini i koje su na stanju na kraju kontrolisanog perioda u kalendarskoj godini, utvrđuje se u skladu sa članom 6. ove uredbe.
Vrednost nepokretnosti koje je fizičko lice steklo besteretno u kalendarskoj godini i koje su na stanju na kraju kontrolisanog perioda u kalendarskoj godini utvrđuje se u skladu sa zakonom kojim se uređuju porezi na imovinu, i to u visini tržišne vrednosti nasleđene imovine, umanjene za iznos dugova, troškova i drugih tereta koje je fizičko lice koje nasledi dužno da isplati ili na drugi način da namiri iz nasleđene imovine, na dan nastanka poreske obaveze, odnosno u visini tržišne vrednosti na poklon primljene nepokretnosti na dan nastanka poreske obaveze, utvrđene od strane nadležnog poreskog organa u postupku utvrđivanja poreza na nasleđe i poklon.
Ukoliko tržišna vrednost nepokretnosti nije utvrđena na način propisan u stavu 2. ovog člana, tržišna vrednost se utvrđuje na dan na koji je nastala poreska obaveza, odnosno na dan na koji bi nastala poreska obaveza da besteretno sticanje podleže oporezivanju porezom na nasleđe i poklon.
Vrednost nepokretnosti koje je fizičko lice izgradilo u kalendarskoj godini, koja je na stanju na kraju kontrolisanog perioda u kalendarskoj godini, je vrednost troškova izgradnje, koji se utvrđuju na osnovu podataka iz tehničke dokumentacije, odnosno projekta za izvođenje koji, u skladu sa zakonom kojim se uređuje planiranje i izgradnja, sadrži podatak o investicionoj vrednosti objekta, zatim podataka iz građevinske dozvole, prijave radova, okončanih situacija, izdatih faktura, ili dokaza koje dostavi fizičko lice o uloženim sredstvima, u slučaju da je objekat izgrađen bez odgovarajuće tehničke dokumentacije.
Vrednost nepokretnosti koje je fizičko lice steklo u kalendarskoj godini i nakon sticanja izvršilo određene građevinske i druge radove na postojećoj nepokretnosti na način propisan odredbama zakona kojim se uređuje planiranje i izgradnja (građenje, rekonstrukcija, dogradnja, adaptacija, sanacija) sa stanjem na kraju kontrolisanog perioda u kalendarskoj godini je vrednost utvrđena u skladu sa članom 6. ove uredbe, uvećana za vrednost izvedenih građevinskih i drugih radova.
Vrednost troškova izgradnje, odnosno građenja, rekonstrukcije, dogradnje, adaptacije, sanacije može se utvrditi na osnovu nalaza veštaka građevinske struke.
Vrednost nepokretnosti iz st. 1-4. ovog člana ima tretman uvećanja imovine iz člana 2. stav 1. tačka 3) Zakona.
Utvrđivanje vrednosti finansijskih instrumenata
Vrednost finansijskih instrumenata - akcija iz člana 11. stav 1. tačka 2) Zakona, u smislu ove uredbe, utvrđuje se u:
- vrednosti uplaćenog novčanog uloga, odnosno unetog nenovčanog uloga u društvo, u skladu sa zakonom kojim se uređuje pravni položaj privrednih društava i drugih oblika organizovanja, koji uplatom odnosno unosom ulaze u osnovni kapital akcionarskog društva, a fizičko lice stiče prethodno upisane akcije; ili
- visini kupoprodajne cene isplaćene pravnom prethodniku u slučaju kada je akcija stečena kupovinom od pravnog prethodnika.
Vrednost novčanog uloga koji se uplaćuje utvrđuje se u iznosu novca koji je uplaćen na račun društva otvoren kod poslovne banke, na osnovu validne dokumentacije o izvršenim uplatama i evidencijama na odgovarajućim računima u poslovnim knjigama društva.
Vrednosti unetog nenovčanog uloga u društvo, koji ulog čini imovina fizičkog lica utvrđuje se u vrednosti te imovine u trenutku sticanja, iskazane u validnim ispravama i drugim dokazima o sticanju.
Ako u kontrolisanom periodu u kalendarskoj godini član društva nije vršio uplatu novih novčanih uloga u društvo, odnosno unos novih nenovčanih uloga u društvo, sa aspekta ove uredbe, nema promene vrednosti upisanih akcija sa stanjem na kraju u odnosu na početak kontrolisanog perioda u kalendarskoj godini.
Tretman uvećanja imovine iz člana 2. stav 1. tačka 3) Zakona ima uplata novih novčanih uloga, odnosno unos novih nenovčanih uloga u cilju povećanja osnovnog kapitala društva.
Vrednost drugih finansijskih instrumenata propisanih zakonom kojim se uređuje tržište kapitala utvrđuje se, u smislu ove uredbe, u vrednosti u momentu sticanja, iz validnih računovodstvenih i drugih isprava.
Izuzetno, poreski organ može u postupku utvrđivati i koristiti tržišnu vrednost finansijskog instrumenta iz ovog člana ukoliko je ispunjen najmanje jedan od sledećih uslova:
- finansijski instrument je stečen u transakciji sa licem koje se smatra povezanim licem u skladu sa Zakonom o porezu na dohodak građana;
- finansijski instrument je stečen u teretnoj transakciji u kojoj je ugovorena očigledna nesrazmera uzajamnih davanja između ugovornih strana u smislu zakona kojim se uređuju obligacioni odnosi; i
- kontrolisano lice je vlasnik finansijskog instrumenta neprekidno tokom cele kalendarske godine, kao i na poslednji dan prethodne kalendarske godine.
Vrednost stečenih udela u privrednom društvu (u daljem tekstu: društvo) iz člana 11. stav 1. tačka 3) Zakona, u smislu ove uredbe, utvrđuje se u:
- vrednosti upisanog i uplaćenog novčanog uloga, odnosno u vrednosti upisanog i unetog nenovčanog uloga u društvo, koji uplatom, odnosno unosom u društvo postaju imovina društva, a fizičko lice kao član društva stiče udeo u određenom procentu u ukupnom osnovnom kapitalu društva; ili
- visini kupoprodajne cene isplaćene pravnom prethodniku u slučaju kada je udeo stečen kupovinom od pravnog prethodnika.
Vrednost upisanog i uplaćenog novčanog uloga u dinarima utvrđuje se u iznosu koji je evidentiran na računu otvorenom kod poslovne banke, odgovarajućim računima u poslovnim knjigama i evidencijama društva na osnovu validne dokumentacije o izvršenim uplatama.
Vrednost upisanog novčanog uloga u stranoj valuti koji je uplaćen u dinarskoj protivvrednosti po srednjem kursu Narodne banke Srbije na dan uplate uloga utvrđuje se u iznosu koji je evidentiran na tekućem (poslovnom) računu društva na osnovu validne dokumentacije o izvršenim uplatama.
Vrednosti upisanog i unetog nenovčanog uloga u društvo, koji ulog čini imovina fizičkog lica utvrđuje se u vrednosti te imovine u trenutku sticanja, iskazane u validnim ispravama i drugim dokazima o sticanju.
Ako u kontrolisanom periodu u kalendarskoj godini član društva nije vršio upis i uplatu novih novčanih uloga u društvo, odnosno upis i unos novih nenovčanih uloga u društvo, sa aspekta ove uredbe, nema promene vrednosti udela sa stanjem na kraju u odnosu na početak kontrolisanog perioda u kalendarskoj godini.
Tretman uvećanja imovine iz člana 2. stav 1. tačka 3) Zakona ima uplata novih novčanih uloga, odnosno unos novih nenovčanih uloga u cilju povećanja osnovnog kapitala društva.
Izuzetno, poreski organ može u postupku utvrđivati i koristiti tržišnu vrednost udela iz ovog člana stečenog od pravnog prethodnika ukoliko je ispunjen najmanje jedan od sledećih uslova:
- udeo je stečen u transakciji sa licem koje se smatra povezanim licem u skladu sa Zakonom o porezu na dohodak građana;
- udeo je stečen u teretnoj transakciji u kojoj je ugovorena očigledna nesrazmera uzajamnih davanja između ugovornih strana u smislu zakona kojim se uređuju obligacioni odnosi; i
- kontrolisano lice je vlasnik udela neprekidno tokom cele kalendarske godine, kao i na poslednji dan prethodne kalendarske godine.
Utvrđivanje vrednosti opreme za obavljanje samostalne delatnosti
Vrednost opreme za obavljanje samostalne delatnosti iz člana 11. stav 1. tačka 4) Zakona, nabavljene ličnim sredstvima fizičkog lica, u skladu sa ovom uredbom, na početku kontrolisanog perioda u kalendarskoj godini jeste vrednost te imovine u trenutku njenog sticanja iskazana u validnim ispravama o sticanju, odgovarajućim računima u poslovnim knjigama i drugim evidencijama privrednog subjekta i drugim dokazima o sticanju te imovine.
Ukoliko u kalendarskoj godini nije bilo otuđenja ili potpunog uništenja opreme za obavljanje delatnosti iz stava 1. ovog člana koja je bila na stanju na početku kontrolisanog perioda u kalendarskoj godini, vrednost te opreme na kraju utvrđuje se u istom iznosu kao na početku kontrolisanog perioda u kalendarskoj godini.
Nabavka opreme, odnosno investiranje ličnih sredstava fizičkog lica u opremu za obavljanje samostalne delatnosti u kontrolisanom periodu u kalendarskoj godini ima tretman uvećanja imovine fizičkog lica iz člana 2. stav 1. tačka 3) Zakona.
Utvrđivanje vrednosti motornih vozila, plovnih objekata i vazduhoplova
Vrednost motornih vozila, plovnih objekata i vazduhoplova iz člana 11. stav 1. tačka 5) Zakona, u skladu sa ovom uredbom, na početku kontrolisanog perioda u kalendarskoj godini jeste vrednost imovine u trenutku njenog sticanja iskazana u validnim ispravama i drugim dokazima o sticanju te imovine.
Ukoliko se motorna vozila, plovni objekti i vazduhoplovi iz stava 1. ovog člana nalaze na stanju i na kraju kontrolisanog perioda u kalendarskoj godini, vrednost istih utvrđuje se u istoj vrednosti kao na početku kontrolisanog perioda u kalendarskoj godini.
Promena vrednosti motornih vozila, plovnih objekata i vazduhoplova iz stava 1. ovog člana u kontrolisanom periodu u kalendarskoj godini usled povećanja tržišnih cena, promene kursa, amortizacije, delimičnog oštećenja, nije od uticaja na promenu vrednosti na kraju u odnosu na početak kontrolisanog perioda u kalendarskoj godini.
Vrednost motornih vozila, plovnih objekata i vazduhoplova stečenih u kalendarskoj godini utvrđuje se u trenutku njihovog sticanja iz validnih isprava i drugih dokaza o sticanju te imovine.
Izuzetno, poreski organ može u postupku utvrđivati i koristiti tržišnu vrednost motornih vozila, plovnih objekata i vazduhoplova ukoliko su:
- stečena u transakciji sa licem koje se smatra povezanim licem u skladu sa Zakonom o porezu na dohodak građana;
- stečena u teretnoj transakciji u kojoj je ugovorena očigledna nesrazmera uzajamnih davanja između ugovornih strana u smislu zakona kojim se uređuju obligacioni odnosi; i
- neprekidno tokom cele kalendarske godine, kao i na poslednji dan prethodne kalendarske godine, u vlasništvu kontrolisanog lica.
Utvrđivanje vrednosti štednih uloga
Vrednost štednih uloga na početku kontrolisanog perioda u kalendarskoj godini, u smislu ove uredbe, predstavlja iznos štednih uloga fizičkog lica sa stanjem na početku kontrolisanog perioda u kalendarskoj godini, kod banaka u zemlji i inostranstvu.
Vrednost štednih uloga na kraju kontrolisanog perioda kalendarske godine predstavlja iznos štednih uloga fizičkog lica sa stanjem na kraju kontrolisanog perioda u kalendarskoj godini, kod banaka u zemlji i inostranstvu.
Uvećanje vrednosti štednih uloga u kontrolisanom periodu u kalendarskoj godini, u smislu člana 2. stav 1. tačka 3) Zakona, utvrđuje se u iznosu pozitivne razlike između vrednosti štednih uloga fizičkog lica na kraju u odnosu na početak kontrolisanog perioda u kalendarskoj godini.
Ako nije bilo promena u vrednosti štednog uloga u stranoj valuti na kraju u odnosu na početak kontrolisanog perioda u kalendarskoj godini, pozitivna kursna razlika usled promene kursa strane valute u odnosu na dinar nema tretman uvećanja imovine iz člana 2. stav 1. tačka 3) Zakona.
Sa aspekta utvrđivanja vrednosti sredstava koje je fizičko lice upotrebilo za sticanje deviznog štednog uloga, uvećanje vrednosti štednih uloga u stranoj valuti na kraju u odnosu na početak kontrolisanog perioda u kalendarskoj godini utvrđuje se tako što se pojedinačno svaka uplata štednog uloga u stranoj valuti, izvršena u kalendarskoj godini, preračunava u dinarsku protivvrednost po zvaničnom srednjem kursu Narodne banke Srbije na dan uplate štednog uloga.
Utvrđivanje vrednosti imovine u gotovom novcu
Vrednost imovine u gotovom novcu na početku i na kraju kontrolisanog perioda u kalendarskoj godini se utvrđuje na osnovu izjave fizičkog lica i drugih odgovarajućih dokaza izvedenih u postupku utvrđivanja porekla imovine i posebnog poreza.
Utvrđivanje vrednosti drugih imovinskih prava
Vrednost imovinskog prava se, u smislu ove uredbe, utvrđuje u vrednosti troškova koji su nastali za sticanje imovinskog prava.
Utvrđivanje vrednosti imovine stečene teretno i otuđene besteretno u kontrolisanom periodu u kalendarskoj godini
U vrednost imovine fizičkog lica na kraju kontrolisanog perioda u kalendarskoj godini uključuje se i imovina koju je fizičko lice steklo teretno i otuđilo besteretno u kontrolisanom periodu u kalendarskoj godini.
Vrednost imovine iz stava 1. ovog člana utvrđuje se u skladu sa čl. 6-15. ove uredbe, zavisno od vrste imovine.
Vrednost imovine iz stava 1. ovog člana ima tretman uvećanja imovine iz člana 2. stav 1. tačka 3) Zakona.
Utvrđivanje vrednosti imovine stečene teretno i otuđene teretno u kontrolisanom periodu u kalendarskoj godini
U vrednost imovine fizičkog lica na kraju kontrolisanog perioda u kalendarskoj godini uključuje se i imovina koju je fizičko lice teretno steklo i teretno otuđilo u kontrolisanom periodu u kalendarskoj godini, pod uslovom da se u postupku utvrdi da na kraju kontrolisanog perioda u kalendarskoj godini fizičko lice ne raspolaže sredstvima (štednim ulogom ili gotovim novcem) stečenim po osnovu teretno otuđene imovine, odnosno da od ostvarenih sredstava nije steklo drugu imovinu.
Vrednost imovine iz stava 1. ovog člana utvrđuje se u skladu sa čl. 6-15. ove uredbe, zavisno od vrste imovine.
Utvrđena vrednost imovine na način iz stava 2. ovog člana ima tretman uvećanja imovine iz člana 2. stav 1. tačka 3) Zakona.
Utvrđivanje vrednosti sredstava upotrebljenih za izgradnju, građenje, rekonstrukciju, dogradnju, adaptaciju, sanaciju objekata na ime trećih lica u kontrolisanom periodu u kalendarskoj godini
Vrednost sredstava koje je fizičko lice upotrebilo za izgradnju objekta na ime trećih lica, odnosno za izvođenje određenih građevinskih i drugih radova na postojećoj nepokretnosti u vlasništvu trećih lica na način propisan odredbama zakona kojim se uređuje planiranje i izgradnja (građenje, rekonstrukcija, dogradnja, adaptacija, sanacija) u kontrolisanom periodu u kalendarskoj godini je vrednost izvedenih građevinskih i drugih radova, odnosno troškova izgradnje koje je imalo fizičko lice do kraja kontrolisanog perioda u kalendarskoj godini.
Vrednost troškova izgradnje, odnosno građenja, rekonstrukcije, dogradnje, adaptacije, sanacije može se utvrditi na osnovu nalaza veštaka građevinske struke.
Vrednost izvedenih radova iz stava 1. ovog člana ima tretman uvećanja imovine iz člana 2. stav 1. tačka 3) Zakona.
Utvrđivanje vrednosti sredstava upotrebljenih za kupovinu imovine u korist trećih lica u kontrolisanom periodu u kalendarskoj godini
Vrednost sredstava upotrebljenih za kupovinu imovine u korist trećih lica u kontrolisanom periodu u kalendarskoj godini, odnosno do kraja kontrolisanog perioda u kalendarskoj godini utvrđuje se u skladu sa čl. 6-15. ove uredbe, zavisno od vrste imovine.
Vrednost kupljene imovine iz stava 1. ovog člana ima tretman uvećanja imovine iz člana 2. stav 1. tačka 3) Zakona.
Utvrđivanje vrednosti imovine stečene po ugovoru o finansijskom lizingu
Vrednost imovine na kojoj je fizičko lice steklo pravo svojine u kontrolisanom periodu u kalendarskoj godini po osnovu ugovora o finansijskom lizingu utvrđuje se u vrednosti sticanja te imovine, iskazane u ugovoru o finansijskom lizingu i drugim dokazima o sticanju.
Prijavljeni prihodi fizičkog lica koji se oporezuju godišnjim porezom na dohodak građana
Prijavljeni prihodi, u smislu ove uredbe, su prihodi fizičkog lica ostvareni u kontrolisanom periodu u kalendarskoj godini koji se oporezuju godišnjim porezom na dohodak građana i utvrđuju se u visini dohotka utvrđenog u skladu sa članom 87. st. 2-5. Zakona o porezu na dohodak građana.
Iznos dohotka iz stava 1. ovog člana utvrđuje se na osnovu podataka iz poreske prijave za utvrđivanje godišnjeg poreza na dohodak građana za kalendarsku godinu, odnosno rešenja poreskog organa o utvrđivanju godišnjeg poreza na dohodak građana za kalendarsku godinu.
Izuzetno od st. 1. i 2. ovog člana, fizičko lice koje porez na prihod od samostalne delatnosti plaća na paušalno utvrđen prihod može do visine prometa ostvarenog preko poslovnog računa umanjenog za nužne troškove poslovanja dokazivati da je ostvarilo prihod od samostalne delatnosti u iznosu većem od iznosa paušalnog prihoda utvrđenog rešenjem nadležnog poreskog organa za kalendarsku godinu koja je predmet kontrole.
Ako se u postupku utvrđivanja vrednosti imovine i prijavljenih prihoda utvrdi da poreska prijava za utvrđivanje godišnjeg poreza na dohodak građana nije podneta, iako je prema članu 87. stav 1. Zakona o porezu na dohodak građana postojala obaveza fizičkog lica da podnese tu poresku prijavu, sprovešće se, u skladu sa članom 18. stav 2. Zakona, postupak utvrđivanja i naplate godišnjeg poreza na dohodak građana za kalendarsku godinu.
Nakon sprovedenog postupka iz stava 3. ovog člana, nastavlja se postupak utvrđivanja vrednosti imovine i prijavljenih prihoda.
U delu u kome fizičko lice koje je obveznik godišnjeg poreza na dohodak ostvaruje prijavljene prihode koji ne podležu plaćanju godišnjeg poreza na dohodak, visina prijavljenih prihoda fizičkog lica koje je obveznik poreza na dohodak se utvrđuje po posebnim pravilima za te oblike dohotka, a ukupan iznos prijavljenih prihoda jednak je zbiru prihoda za koje se visina utvrđuje u skladu sa pravilima za utvrđivanje visine godišnjeg poreza na dohodak i prihoda čija visina se utvrđuje po posebnim pravilima.
Utvrđivanje prijavljenih prihoda za lica koja nisu obveznici godišnjeg poreza na dohodak
Ako fizičko lice nije obveznik godišnjeg poreza na dohodak građana, odnosno nema obavezu podnošenja poreske prijave za utvrđivanje godišnjeg poreza na dohodak građana u kalendarskoj godini, prijavljeni prihodi se utvrđuju na osnovu podnetih poreskih prijava, poreskih rešenja o utvrđivanju poreza na ostvareni dohodak, drugih dokaza kojima raspolaže Poreska uprava, kao i dokaza koje u postupku kontrole priloži fizičko lice čija imovina i prijavljeni prihodi su predmet kontrole.
Dohodak iz stava 1. ovog člana se utvrđuje na osnovu podataka iz:
1) pojedinačnih poreskih prijava za porez po odbitku;
2) poreskih prijava o obračunatom i plaćenom porezu samooporezivanjem i pripadajućim doprinosima na zaradu, odnosno drugu vrstu prihoda od strane fizičkog lica kao poreskog obveznika;
3) poreskih prijava za porez na prihod od samostalne delatnosti za preduzetnike koji vode poslovne knjige i porez plaćaju na oporezivu dobit, sa prilozima koji se podnose uz prijavu;
4) poreskih prijava za porez na prihod od samostalne delatnosti za preduzetnike paušalce koji porez plaćaju na paušalno utvrđen prihod;
5) poreskih prijava za utvrđivanje poreza na prihod od pružanja ugostiteljskih usluga, sa prilogom koji se podnosi uz prijavu;
6) rešenja donetih u postupku utvrđivanja poreza i doprinosa na paušalno ostvareni prihod od obavljanja samostalne delatnosti;
7) rešenja o utvrđivanju poreza na prihod od pružanja ugostiteljskih usluga;
8) rešenja o utvrđivanju poreza na prihod po osnovu estradnog programa zabavne i narodne muzike ili drugog zabavnog programa, u slučaju kada se utvrdi da interpretator, menadžer ili drugo angažovano lice nije zaključilo ugovor sa organizatorom takvog programa;
9) drugih rešenja Poreske uprave donetih u postupku poreske kontrole;
10) drugih dokaza kojima raspolaže Poreska uprava u svojim službenim evidencijama, kao i dokaza koje pribavi u postupku kontrole.
Prijavljeni prihodi fizičkog lica koje nije obveznik godišnjeg poreza na dohodak utvrđuju se na isti način kao i prijavljeni prihodi fizičkog lica koje je obveznik godišnjeg poreza na dohodak.
Ako se u postupku utvrđivanja vrednosti imovine i prijavljenih prihoda utvrdi da fizičko lice nije podnelo jednu ili više poreskih prijava po osnovu zakonito ostvarenih prihoda, iako je prema drugim poreskim zakonima postojala obaveza, postupa se u skladu sa članom 18. stav 2. Zakona.
Prijavljeni prihodi fizičkog lica koji podležu oporezivanju porezom na dohodak građana a koji ne ulaze u oporezivanje godišnjim porezom na dohodak građana i prijavljeni prihodi od kapitala
Prijavljeni prihodi, u smislu ove uredbe, su prihodi od kapitala iz člana 61. Zakona o porezu na dohodak građana ostvareni u kontrolisanom periodu u kalendarskoj godini.
Prijavljeni prihodi iz stava 1. ovog člana utvrđuju se u iznosu razlike između oporezivog prihoda od kapitala iz čl. 61a i 63. Zakona o porezu na dohodak građana i poreza koji je plaćen na te prihode u kalendarskoj godini.
Iznos prijavljenih prihoda od kapitala utvrđuje se na osnovu podataka kojima raspolaže Poreska uprava iz pojedinačnih poreskih prijava za porez po odbitku, poreskih prijava o obračunatom i plaćenom porezu samooporezivanjem i pripadajućim doprinosima na zaradu, odnosno drugu vrstu prihoda od strane fizičkog lica kao poreskog obveznika, kao i dokaza koje u postupku kontrole dostavi fizičko lice, za prihode od kapitala na koje se ne plaća porez prema članu 65. Zakona o porezu na dohodak građana i ne podnosi poreska prijava.
Prijavljeni prihodi od dobitaka od igara na sreću
Prijavljeni prihodi, u smislu ove uredbe, su prihodi od dobitaka od igara na sreću iz člana 83. Zakona o porezu na dohodak građana ostvareni u kontrolisanom periodu u kalendarskoj godini i utvrđuju se kao razlika vrednosti pojedinačnog dobitka od igara na sreću i iznosa plaćenog poreza na te prihode.
Iznos prijavljenih prihoda od dobitaka od igara na sreću utvrđuje se na osnovu podataka kojima raspolaže Poreska uprava, a naročito iz pojedinačnih poreskih prijava za porez po odbitku, kao i validnih dokaza koje u postupku kontrole dostavi fizičko lice, za prihode na koje se ne plaća porez i ne postoji obaveza podnošenja poreske prijave za porez po odbitku.
Prijavljeni prihodi od osiguranja lica
Iznos prijavljenih prihoda od osiguranja lica predstavlja vrednost oporezivog prihoda iz člana 84. Zakona o porezu na dohodak građana umanjenog za porez plaćen na te prihode u Republici na teret lica koje je ostvarilo te prihode.
Oporezivi prihod od osiguranja lica se utvrđuje u iznosu razlike između novčanih sredstava uplaćenih po osnovu premije osiguranja, ako nije izuzeta od oporezivanja u smislu člana 9. stav 1. tačka 7) Zakona o porezu na dohodak građana.
Prijavljeni prihodi od kapitalnih dobitaka
Prijavljeni prihodi, u smislu ove uredbe, su prihodi od kapitalnih dobitaka iz člana 72. stav 1. tač. 1)-6) Zakona o porezu na dohodak građana ostvareni u kontrolisanom periodu u kalendarskoj godini.
Prijavljeni prihodi iz stava 2. ovog člana utvrđuju se u iznosu razlike oporezivog prihoda, odnosno kapitalnog dobitka utvrđenog na način iz čl. 72-75. Zakona o porezu na dohodak građana i poreza koji je plaćen na te prihode u kalendarskoj godini.
Iznos prijavljenih prihoda od kapitalnih dobitaka utvrđuje se na osnovu podataka kojima raspolaže Poreska uprava, a naročiti iz poreske prijave o utvrđivanju kapitalnog dobitka, rešenja Poreske uprave o utvrđivanju kapitalnog dobitka, odnosno utvrđivanja prava na poresko oslobođenje i drugih dokaza o nabavnoj i prodajnoj vrednosti imovine koja je predmet prenosa.
Prihodi koji ne podležu oporezivanju u Republici, besteretno stečena imovina, imovina stečena zaduživanjem, odnosno imovina stečena na drugi zakonit način
U postupku kontrole utvrđivanja porekla imovine i posebnog poreza prijavljeni prihodi iz člana 5. stav 2. ove uredbe uvećavaju se za:
1) iznos prihoda koji ne podležu oporezivanju u Republici;
2) vrednost besteretno stečene imovine;
3) vrednost imovine stečene zaduživanjem, odnosno vrednost imovine stečene na drugi zakonit način.
Prihodi koji ne podležu oporezivanju
Iznos prihoda koji ne podleže oporezivanju u Republici shodno odredbama zakona kojim se uređuje porez na dohodak građana utvrđuje se u isplaćenom novčanom iznosu iz validnih dokaza izdatih od strane isplatioca prihoda i dokaza koje dostavi fizičko lice o ostvarenom prihodu.
Vrednost imovine stečene poklonom, nasleđem ili na drugi zakonit besteretan način u kontrolisanom periodu u kalendarskoj godini utvrđuje se u iznosu tržišne vrednosti nasleđene, odnosno na poklon primljene imovine na način na koji se utvrđuje poreska osnovica poreza na nasleđe i poklon.
Imovina stečena zaduživanjem, odnosno imovina stečena na drugi zakonit način
Vrednost imovine stečene zaduživanjem, odnosno vrednost imovine stečene na drugi zakonit način utvrđuje se iz ugovora o kreditu, ugovora o zajmu, odnosno validnih dokaza o zakonitom sticanju imovine, u skladu sa odredbama ove uredbe.
Utvrđivanje poreske osnovice i posebnog poreza
Osnovica posebnog poreza utvrđuje se kao zbir revalorizovane vrednosti imovine za svaku kalendarsku godinu koja je bila predmet kontrole, koja predstavlja razliku između zbira uvećanja imovine na kraju u odnosu na početak kontrolisanog perioda u kalendarskoj godini i izdataka za privatne potrebe fizičkog lica u kontrolisanom periodu u kalendarskoj godini sa jedne strane i prijavljenih prihoda koji su uvećani za iznos prihoda koji ne podležu oporezivanju u Republici, besteretno stečene imovine, imovine stečene zaduživanjem, odnosno imovine stečene na drugi zakonit način u kontrolisanom periodu u kalendarskoj godini sa druge strane.
Vrednost imovine na koju se utvrđuje poseban porez se revalorizuje indeksom potrošačkih cena od poslednjeg dana kalendarske godine za koju je utvrđena imovina iz stava 1. ovog člana do dana donošenja rešenja o posebnom porezu.
Na poresku osnovicu iz stava 1. ovog člana utvrđuje se poseban porez za ceo period kontrole po poreskoj stopi od 75%.
Ova uredba stupa na snagu narednog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".
